Wybierz język

Nawigacja

O PROJEKCIE
Audiowalki Centropy zabiorą Cię w podróż przez żydowską historię Europy Środkowej i Wschodniej. Skorzystaj z naszych multimedialnych map, zapoznaj się ze zdjęciami rodzinnymi, materiałami archiwalnymi i osobistymi historiami 21 Żydów ocalałych z Holokaustu, aby uzyskać unikalny wgląd w bogate dziedzictwo żydowskie Europy i odkryć miejsca związane z życiem żydowskim w miastach Mołdawii, Ukrainy, Białorusi i Litwy.

7. Ulica Bożnic, mykwa, pomnik

Element 340
Plac Więźniów KL Auschwitz 1, Tarnów
00:00
00:00
  • 00:00

Obszar, na którym się znajdujemy, w czasie drugiej wojny światowej stanowił część tarnowskiego getta. Po jego likwidacji okoliczna ludność, czy to z chęci wzbogacenia się, czy też z potrzeby pozyskania darmowego budulca, zaczęła rozbierać budynek po budynku. Dlatego dziś tak trudno dostrzec tu jakąkolwiek przedwojenną architekturę. I dlatego to, co ukazuje się właśnie naszym oczom, jeszcze bardziej wybija się swoją odmiennością. Półkoliste dekoracje, bogata ornamentyka na zdobionych oknach, attyka… Stoimy przed tarnowską mykwą, czyli łaźnią rytualną. Powstała ona w 1904 roku, w modnym wówczas stylu mauretańskim i służyła społeczności żydowskiej do wybuchu drugiej wojny światowej. Po wojnie stała się ona zwykłą łaźnią publiczną. Z biegiem czasu coraz bardziej zmieniano układ wnętrz, aż ostatecznie stała się domem handlowym. Dziś o jej dawnym przeznaczeniu świadczy już tylko nazwa mieszczącej się w niej restauracji – Stara Łaźnia.

Tak wspomina ją Gizela Fudem:

Pamiętam, że w Tarnowie była mykwa. Tata zawsze tam chodził w piątki. Kobiety musiały tam wziąć rytualną kąpiel przed ślubem. Była to wielka łaźnia na placu Bożnic. Później służyła jako punkt dostania się do lub z getta, bo jedna strona znajdowała się poza gettem, a druga strona miała wejście do getta. Mykwa stała na Placu Bożnic.

Kiedy się odwrócimy, naszym oczom ukaże się pomnik upamiętniający pierwszy transport do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz.  13 czerwca 1940 roku Niemcy przewieźli z więzienia do budynku dawnej mykwy 753 mężczyzn, których oskarżono o zakazaną działalność polityczną. Byli to polscy obywatele – w większości chrześcijanie, ale i grupa Żydów. Ostatecznie następnego dnia deportowano do obozu koncentracyjnego 728 więźniów. Był to początek historii jednego z najmroczniejszych miejsc w tej części świata, symbolu zła – KL Auschwitz.

Przeczytaj więcej